بررسی تطبیقی راه های حمایت مردمی در جنگ های صدر اسلام(از آغاز تا ابتدای عصر اموی) با جنگ هشت ساله ایران و عراق

پس از شکل گیری حکومت اسلامی در مدینه و مهاجرت مسلمانان از مکه و استقرار آنها در شهر پیامبر(ص)، دولت اسلامی در برابر مشرکانی قرار گرفت که در آرزوی نابودی مسلمانان بودند و تهدید جدی برای مسلمانان محسوب می شدند. پس از نزول آیه جهاد و دستور قرآن، مسلمانان به جنگ در برابر دشمن مکلف شدند. در حالی که پیامبر(ص) لشکریان را آماده ی مقابله با کفار می نمود، فراهم کردن تدارکات سپاه و لوازم موردنیاز رزمندگان از موضوعات قابل توجه مسلمانان به حساب می آمد. در میان تمام راهکارهایی که پیامبر(ص) در این زمینه به کار گرفت که از جمله ی آنها معاهدات با قبایل، مصالحه با یهود، استفاده از فی ء که سهم پیامبر(ص) و خداست، قرض گرفتن از افراد و اعزام بعضی اصحاب به سرزمین های دیگر برای فراگیری ساخت اسلحه بود؛ نقش مردم در تأمین تدارکات و تجهیز رزمندگان که در قالب فعالیت های مادی و معنوی مثل اهدای اموال و وجوه نقدی، تأمین نیروی انسانی، تشویق افراد به شرکت در جنگ، خدمات پزشکی و امداد، تغذیه لشکر و تبلیغات نیز امری مهم تلقی می شد. با شروع عصر فتوح و شدت گرفتن حس کشورگشایی در میان فرماندهان اسلام و باور به این که اعراب پا را از شبه جزیره عربستان فراتر نهاده و سرزمینهای دیگر را فتح کنند، در نحوه تأمین تدارکات لشکر تغییراتی حاصل شد؛ امّا هنوز خلفای جانشین پیامبر(ص)، راهکارهای ایشان را دنبال می کردند. با بررسی جنگ 8 ساله ایران و عراق که پس از شکل گیری حکومت اسلامی در ایران، با حمله ی همه جانبه عراق آغاز شد، حمایت های مردم در زمینه های گوناگون مشاهده شد که به دلیل گذشت زمانی بیش از چهارده قرن که پیشرفته شدن تجهیزات جنگی و به کارگیری همه جانبه عنصر هنر در بطن حمایت ها را به دنبال داشت، در کیفیت حمایت های مردمی نیز تأثیرگذار بود. منسوخ شدن انگیزه هایی از قبیل غنیمت جویی و حس خویشاوندی با فرمانده و رهبر و نیز پررنگ شدن انگیزه های از قبیل حس وطن دوستی و ایمان به خداوند و معاد نیز در کیفیت و کمیت حمایت ها تأثیر بسزایی داشت.